Uzależnienie od gier powoduje nieodwracalne zmiany w mózgu

Stwierdzenie, że naukowcy odkryli zmiany w mózgach to jedno. Inną sprawą jest faktyczna rola tych procesów. Tutaj nie ma dokładnego potwierdzenia, gdyż wymaga to dalszych badań, ale naukowcy przyznają, że biorąc pod uwagę funkcje spełniane przez te obszary mózgu można stwierdzić, że osoby uzależnione i nadmiernie korzystające z gier sieciowych mogą mieć osłabione zdolności samokontroli, uszkodzoną pamięć krótkotrwałą, trudności w podejmowaniu decyzji, czy też ograniczoną kontrolę zachowania zorientowanego na cele.

Osobami, najczęściej uzależnionymi od gier komputerowych są te, które mają wysokie poczucie wartości, są bardzo ekspresyjne, agresywne, nadpobudliwe, nie liczą się z innymi, czują potrzebę kontroli i wygrywania z innymi, nie liczą się z uczuciami osób trzecich, a ponadto są przekonane o swojej doskonałości. Z drugiej zaś strony mogą to być osoby lękliwe, zagubione, nie mające znajomych oraz przyjaciół, o niskim poczuciu własnej wartości, odrzucone i nieakceptowane.

W chwili obecnej wyróżniamy dwa rodzaje uzależnień od gier komputerowych:

1. wtórne (gdy gra komputerowa stanowi ucieczkę od codzienności) oraz

2. pierwotne (gdy gracz koncentruje się na posiadanym sprzęcie oraz grach).

Osoba uzależniona zaczyna żyć światem wirtualnym, odcina się od rzeczywistości, potrafi spędzać przed komputerem godziny, dni a nawet tygodnie (traci poczucie czasu), zapomina o codziennych obowiązkach, higienie osobistej, spożywaniu pokarmów oraz odpoczynku.

Zaczyna mieć problemy w każdej dziedzinie życia, które cały czas się pogłębiają. Sytuacja, w której nie może zagrać w grę powoduje u niej lęk, niepokój a także agresję i wybuchowość.

Kluczową kwestią pozostaje pogarszający się stan zdrowia i aktywności osoby uzależnionej od gier komputerowych. Pojawiają się problemy ze wzrokiem, bóle kręgosłupa, problemy z pobieraniem pokarmu, wypróżnianiem, sztywność karku oraz drętwienie stóp i dłoni.

Dodatkowo mogą pojawić się problemy z koncentracją, zapamiętywanie, rozkojarzenie, męczliwość, osłabienie oraz niemożność odnalezienia się w społeczeństwie. Wszystkie te objawy, ulegają nasileniu i pogłębieniu jeśli nie zostaną podjęte właściwe kroki, tj. konsultacja z lekarzem.

Objawy uzależnienia od gier

czas spędzany przy komputerze lub konsoli dominuje nad innymi aktywnościami, np. spotkaniami ze znajomymi, nauką, pracą, innymi zainteresowaniami, a nawet jedzeniem, czy spaniem;
brak możliwości skorzystania z komputera lub zagrania w grę powoduje rozdrażnienie, złe samopoczucie, agresję, chandrę, apatię, a w skrajnych przypadkach nawet depresję;
nadpobudliwość;
zaburzenia lękowe;
izolowanie się;
zaburzenia i zmiany nastroju;
problemy z zasypianiem i bezsenność;
problemy z koncentracją;
zaniedbywanie obowiązków;
relacje wirtualne stają się ważniejsze od realnych;
w momencie, gdy osoba uzależniona nie przebywa przy komputerze lub konsoli, stale myśli o graniu i rzeczach, które będzie robić, gdy już usiądzie przed ekranem;
wydawanie dużych kwot pieniędzy na nowe gry, akcesoria do gier lub wyposażenie postaci w grze, co znacząco odbija się na budżecie, np. uniemożliwiając zapłacenie rachunków, czy pochłaniając całe oszczędności.

Uzależnienie od gier – Leczenie

Kluczową kwestią jest uświadomienie sobie, iż potrzebujemy pomocy i jesteśmy uzależnieni od gier komputerowych. W większości przypadków jest to etap najtrudniejszy, gdyż nie dopuszczamy do siebie takiej myśli. Konieczne jest wsparcie rodziny oraz znajomych. Następny etap to wizyta u lekarza psychiatry oraz podjęcie odpowiedniej psychoterapii. Oczywiście koniecznym jest zaprzestanie gry na komputerze (sprzedanie bądź oddanie ich innym osobą). W niektórych przypadkach za wyjątkiem psychoterapii (grupowej lub indywidualnej) konieczne jest włączenie środków farmakologicznych.

Faza I – zaczyna się niewinnie. Dziecko spędza niewiele czasu grając. Wdraża się w świat fikcji, poznaje otoczenie w grze, poznaje zasady panujące w danej rozgrywce. Często dowiaduje się o istnieniu danej gry od przyjaciół i znajomych ze szkoły, którzy już wcześniej zaczęli tego typu zabawę. Jeżeli dziecko potrafi grać sporadycznie, traktując grę jak zwykłą rozrywkę i rozgraniczają świat rzeczywisty od wirtualnego, to nie trzeba się jeszcze niczego obawiać. Powody do zmartwień pojawiają się wtedy, kiedy dziecko zaczyna coraz bardziej angażować się w wybraną grę i gdy spędza coraz więcej czasu przy komputerze. Może to prowadzić do stopniowego ograniczania innych aktywności dziecka. Dziecko coraz mniej czasu poświęca na naukę, a jego oceny ulegają pogorszeniu. Po powrocie do domu często pierwszą czynnością, którą wykonuje jest włączenie komputera i inicjowanie ulubionej gry. Jeżeli spotyka się z rówieśnikami, to tylko po to, by porozmawiać o grze, chwali się tym osiągnięciami, np. „kto ostatnio zabił więcej potworów”.

Faza II – kolejnym etapem uzależniania jest sytuacja, w której dziecko przestaje wychodzić z pokoju i domu, ogranicza swoją aktywność do minimum, zaczyna wagarować. Symptomatyczne może być również to, że dziecko zaczyna okradać swoich rodziców, by kupić sobie „ulepszenia” do wybranej gry komputerowej. Kiedy rodzice zabraniają dziecku korzystania z gier, wówczas bardzo często udają się do kawiarenek internetowych lub znajomych. Poważnym objawem uzależnienia jest również fakt, że dziecko zaczyna niedojadać i niedosypiać. Gra staje się dla niego ważniejsza niż zaspokojenie podstawowych potrzeb fizjologicznych. Osoba uzależniona staje się rozdrażniona i nerwowa. Gdy nie może dalej grać jest apatyczna lub agresywna,bo cały swój czas pragnie spędzać przed komputerem i niczym innym nie jest zainteresowana.

Charakterystyczna dla uzależnienia jest wysoka agresja, zaburzenie więzi społecznych i rodzinnych, niższa wrażliwość moralna, a także brak emocji i mniejsza zdolność do ich odczuwania. Osoby uzależnione od gier komputerowych wykazują zachowania aspołeczne i przepełnione wrogością i agresją wobec innych. Kiedy dziecko zostaje odizolowane od komputera pojawiają się u niego objawy abstynencyjne: bezsenność, agresja, reakcje fizjologiczne, takie jak drżączka, depresja, a w skrajnych przypadkach próby samobójcze. Zaprzestanie grania powoduje pojawienie się nieprzyjemnego samopoczucia, wybuchy niekontrolowanej agresji i złości wobec najbliższego otoczenia, najczęściej rodziców, którzy zabraniają dziecku grać. Po okresie samokontroli i zupełnego zaprzestania zabawy grami komputerowymi mogą pojawiać się powroty do wcześniejszego patologicznego korzystania z gier. Osoby uzależnione mogą również doświadczać poczucia agresywnej pewności siebie, władzy nad innymi ludźmi. Pobyt w wirtualnym świecie jest swego rodzaju ucieczką od problemów występujących w świecie rzeczywistym. Stałe korzystanie z gier komputerowych rozbudza poczucie pełnego realizowania siebie i spełniania marzeń o władzy nad innymi ludźmi.

Jak walczyć z uzależnieniem dziecka od gier?

Możemy wymienić kilka metod. Pierwsza z nich – najbardziej drastyczna – polega na odebraniu dziecku komputera oraz zabraniu gier. Metodę tą cechuje zazwyczaj duży poziom agresji u dziecka, a działanie rodziców wywołują poczucie niesprawiedliwości oraz bunt. Dziecko odbiera tego typu działanie jako odebranie źródła przyjemności i rozrywki. W konsekwencji czuje się niezrozumiane, smutne, złe i samotne. W tym wypadku pojawiają się również – bagatelizowane przez rodziców – fizyczne objawy odstawienia źródła uzależnienia. Druga metoda, znacznie skuteczniejsza, polega na podjęciu negocjacji z dzieckiem. Rodzice proponują dzieciom możliwość korzystania z komputera, ale dopiero po wykonaniu codziennych obowiązków, zarówno domowych jak i szkolnych. Postępowanie takie powoduje, że dziecko lub nastolatek zaczyna czuć się współodpowiedzialny za ustalenia, które podjął wraz z rodzicami. Metoda ta jest skuteczna wówczas, gdy w pierwszej fazie dziecko znajduje się pod kontrolą rodziców. Jest duże prawdopodobieństwo, że pozbawione kontroli nie będzie przestrzegało ustalonych reguł, co wynika z niedostatecznego w tym wieku ukształtowania odpowiedzialności. Kolejnym sposobem obrony przed uzależnieniem od gier jest regularne kontrolowanie dziecka przez rodziców, a jeśli to możliwe, wspólne granie z dziećmi oraz poszerzanie wiedzy na temat gier, z których korzystają dzieci i młodzież.